آیا بوم مدل کسب و کار برای یک استارتاپ مناسب است !
در حال حاضر در بسیاری از رویداد های آموزشی کارآفرینی ، از بوم مدل کسب و کار جهت آموزش استفاده می شود. از آنجاییکه این رویداد ها جنبه آموزشی دارند، معرفی ابزار بوم مدل کسب و کار ، می تواند ابزار مناسبی باشد . این خیلی خوب است که شرکت کنندگان با مفاهیم اولیه کسب و کار در قالب بوم مدل کسب و کار آشنا شوند و به تکمیل آن بپردازند واقعیت این است که شرکت کنندگان معمولا از حوزه هایی غیر از حوزه های کسب و کار در این رویداد ها شرکت می کنند و این رویداد ها می توانند نقش بسیار مهمی در ایجاد نگرش کسب و کار در بین شرکت کنندگان ایفا کنند. ولی در اینجا یک واقعیت وجود دارد و آن این است که آیا بوم مدل کسب و کار برای برای راهبری یک استارتاپ ابزار مفیدی است ؟
جواب من این است ، خیر ، بوم مدل کسب و کار برای راهبری یک استارتاپ اصلا ابزار مناسبی نیست !
شاید بپرسید چرا ؟ ببینید ، بوم مدل کسب و کار بعنوان ابزاری برای تحلیل یک کسب و کار، ابزار مناسبی است ، ولی برای یک استارتاپ ، فقط یک ابزار مقدماتی است ! شما نیاز دارید که از یک ابزار دقیق تر و کاربردی که منطبق بر فرآیند واقعی کارآفرینی است استفاده کنید .شاید بپرسید نام این ابزار چیست ؟ من بوم ناب را به شما پیشنهاد می دهم ! چرا که این بوم اجزایی دارد که شما را به سمت درستی هدایت می نماید.
بیایید بوم مدل کسب و کار را با هم یک مرور کنیم.ببینید اگر شما بوم مدل کسب و کار ۱۰ کسب و کار را کنار هم قرار دهید ، متوجه می شوید که در بخش منابع کلیدی و فعالیت های کلیدی سرفصل های مشخصی و مشترکی وجود دارند، مثلا در همه آنها بحث نیروی انسانی ، پول ، تجهیزات و… آورده شده است و یا در بخش فعالیت های کلیدی ، استخدام نیرو ، برنامه نویسی و… از طرفی در روزهای اولیه فعالیت یک استارتاپ ما نیازی به شرکای کلیدی نداریم . واقعیت این است که بخش هایی از بوم مدل کسب و کار ، برای یک استارتاپ ، خیلی زود است که مورد توجه قرار گیرند. مواردی مهمتر از فعالیت های کلیدی ، منابع کلیدی و شرکای کلیدی وجود دارند که بررسی آنها برای یک استارتاپ بسیار حیاتی است.مثلا، آیا تیم استارتاپی ،اصلا مشکل درستی را تشخیص داده ! فرصت مناسبی را شناسایی کرده است ؟ اصلا آیا افراد علاقه ای دارند که در مورد حل شدن این مسئله پولی پرداخت نمایند و یا از این سرویس رایگان استفاده کنند ؟
این موارد ، مواردی هستند که در بوم مدل کسب و کار به آنها بصورت مستقیم اشاره ای نشده است.
مسئله مهم دیگر این است که محصولی که قرار است طراحی شود ، و بعنوان نمونه اولیه یا یک کمینه محصول پذیرفتی به بازار عرضه شود ، باید دارای چه ویژگی هایی باشد ، چه الویتی از ویژگی ها باید در محصول در نظر گرفته شوند .آیا این ویژگی ها به درستی نیازهای کاربران را بر طرف می نمایند ؟ همانطور که میبینید در بوم مدل کسب و کار به این نکته هم اشاره ای نشده است.
یک سئوال مهم و کلیدی که استارتاپ ها باید همواره به آن توجه داشته باشند این است که همیشه باید وضعیت خودشان را بررسی کنند و ببینید که آیا در مسیر درستی قرار گرفته اند ، آیا به اهدافشان طبق برنامه ای که تعیین کرده اند می رسند یا خیر ؟ خوب این کار را چطور می شود انجام داد ، اصلا چه چیزی مشخص می کند که ما داریم راه درستی را طی می کنیم ؟آیا در بوم مدل کسب و کار در این مورد قسمتی در نظر گرفته شده است یا خیر ؟
همانطور که میبینید ، موارد مهم بسیاری هستند که در روزهای اولیه راه اندازی یک استارتاپ باید به آنها توجه کرد، و این موارد نقش بسیار مهمی در موفقیت یا شکست استارتاپ شما ایفا می کنند ، بوم ناب یا Lean Canvas ابزاری است که به حل این مشکل پرداخته است. این بوم برگرفته از بوم مدل کسب و کار است ، در این بوم بخشهایی از بوم مدل کسب وکار که در روزهای آغازین فعالیت یک استارتاپ از اهمیت زیادی برخوردار نیستند حذف شده اند، بخش هایی مثل بخش فعالیت های کلیدی ، منابع کلیدی ، شرکا و بخش ارتباط با مشتریان. و در ازای حذف این بخش ها ، قسمت های مهمی به آن اضافه شده اند.
منیع: دکتر استارتاپ
