طبق آمارهای مراکز کنترل و پیشگیری بیماری از سال 2001 تا 2015، تعداد آمریکایی‌هایی که به سبب اوردوز با مخدرهای اعتیادآوری که از تریاک یا مواد شیمیایی مشابه آن ساخته می شوند جان خود را از دست داده‌اند، بیش از چهار برابر شده است. این در حالی است که مرگ و میر ناشی از هروئین بیش از هفت برابر افزایش یافته و به حدود 13،000 نفر رسیده است. اندرو کولونی، از مدیران تحقیقات سیاست مواد مخدر در مدرسه سیاست و مدیریت اجتماعی هلر که به دانشگاه برندیس تعلق دارد در این باره می‌گوید «درحال حاضر، دسترسی به مواد مخدر اعتیادآوری که جان مردم را می‌گیرند بسیار آسان و دسترسی به درمان‌های اعتیاد به افیون بسیار سخت است.» موادی مثل بوپرنورفین اعتیاد را درمان میکند ونالوکسون اوردوز را معکوس می‌نماید، اما این درمان‌ها اغلب تحت پوشش بیمه نیستند. در سالیان اخیر موجی ازاستارتاپ ها وارد این عرصه شده‌اند که راهکارهای خلاقانه‌ای برای کمک به افراد درگیر اعتیار به مواد مخدر ابداع می‌کنند و بدین‌ترتیب مقابله با یکی از بزرگترین چالش‌های سلامت دوران ما را بر عهده می گیرند. روش‌های آنها برای پاسخ به این چالش بسیار متفاوت بوده و از حمایت از ترک اعتیاد گرفته تا تولید مسکن‌های کم ضرر و کمک به سنجش اعتیاد جوامع شهری را شامل می‌شود. این در حالی است که همه این استارتاپ ها در داشتن روش‌های عملی و مفید برای کمک به معتادان و افراد حامی آنها مشترک اند. آشنایی با راه‌حل‌های اتخاذ شده در کشورهای توسعه یافته می‌تواند راهنمایی برای ما باشد تا در فضای استارتاپی نوپای ایران ایده‌هایی برای مبارزه و کنترل اعتیاد به مواد مخدر داشته باشیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
در سالیان اخیر میزان مرگ و میر بر اثر مواد اعتیادآور افزایش قابل توجهی داشته است. این در حالی است که میزان مرگ و میرها بر اثر رانندگی در هنگام مستی کاهش داشته است. شاید استارتاپ های نوآور با همراهی سیاستگذاری های لازم برای جذب توجه افکار عمومی، به معکوس شدن این روند در آینده کمک کند.
Triggr Health
Triggr اپلیکیشنی ساخته است که استفاده از تلفن همراه توسط فرد را رصد میکند تا ببیند چه زمانی فردِ در حال ترک اعتیاد، بیشتر در خطر است. مثلاً، متوجه حجم غیرعادی پیام‌های متنی که نیمه‌شب ارسال شده‌اند خواهد شد (بدون خواندن آن پیام‌ها) و پیامی برای چک کردن پیام‌دهنده ارسال خواهد کرد تا مطمئن شود حالش خوب است. این برنامه هم‌چنین از روش‌های رفتار درمانی برای کمک به شناسایی بهترین درمان برای آنهایی استفاده میکند که در حال مبارزه با اعتیادند. علاوه بر این به آنها کمک میکند پزشکی پیدا کنند تا برایشان داروی ضد افیون تجویز کند، و آنها را در فواصل قرار ملاقات‌هایشان با مشاورین اعتیاد چک میکند.
مؤسسان: جان هسکل، بانگ کو، و برایان لِی
سال تأسیس: 2014
مکان: شیکاگو
Therapeutics Chrono
Chrono چسب زخمی تولید کرده که به بیماران کمک میکند بر اعتیاد به نیکوتین غلبه کنند و در حال تولید محصول مشابهی برای معتادین به مواد مخدر است. هر دو محصول هنوز در مرحله آزمایش بالینی قرار دارند؛ یکی از نمایندگان Chrono گفته که این چسب ضد افیون قبل از محصول ترک سیگار که انتظار می‌رود در اوایل سال 2019 در دسترس قرار بگیرد، وارد بازار نخواهد شد.
مؤسسان: گای دی‌پیرو
سال تأسیس: 2004
مکان: هیوارد، کالیفرنیا
Groups Recover Together
کار این استارتاپ بسیار ساده است به طوری که در ازای هفته‌ای 65 دلار، در مناطقی که اعتیاد در آنها شایع است، درمان گروهی ارائه میکند. شهرهای هدف کمتر از 10،000 نفر سکنه داشته و دسترسی کمی به برنامه‌های بهبودی دارند. بنابراین افراد در مراحل مختلف بهبودی می‌توانند از یکدیگر بیاموزند. این استارتاپ «سوبوکسون» هم تجویز میکند، ترکیبی از بوپرنورفین و نالوکسون که برای درمان اعتیاد به کار می‌رود. اولین مرکز آن در نیوهمپشایر افتتاح شد و شرکت از آن زمان کار خود را به کالیفرنیا، ایندیانا، مین و اوهایو گسترش داده است. این شرکت می‌گوید که پس از شش ماه کار با Groups، نود و پنج درصد از بیماران هر هفته در جلسات مشاوره شرکت کرده و 85% آنها از مصرف مخدر خودداری کرده‌اند.
مؤسسان: جف دِ فلاویو، سیلاس هولاند، جوی سان
سال تأسیس: 2014
مکان: نیویورک سیتی
Therapeutics SPR
ماه می گذشته SPR موفق به بستن قراردادی 6 میلیون دلاری با وزارت دفاع آمریکا شد تا برای این سازمان درمان مسکن غیر مخدر، به نام سیستم تحریک اعصاب محیطی اسپرینت را تولید کند. این سیستم از دستگاه کوچکی استفاده میکند که پالس‌های الکتریکی با ولتاژ پایین جهت تحریک اعصاب تولید نموده، و درنتیجه مسکن هدفمند درد را بدون مخدر یا مداخله جراحی فراهم می‌سازد. هدف از تحقیقات این شرکت با حمایت مالی وزارت دفاع آمریکا، مصرف اسپرینت برای قطع عضوهایی است که از درد مزمن متوسط تا شدیدی رنج می‌برند که معمولاً در پی تخریب عصبی پیش می‌آید.
مؤسسان: ماریا ای بنت
سال تأسیس: 2010
مکان: کلیولند
Braeburn Pharmaceuticals
شرکت بریبن، پرابفین تولید میکند که یک نوع کاشت تجویزی با اثر طولانی است که دوز پایین و ثابتی از بیوپرینورفین را وارد بدن معتادان میکند. طبق مشاهدات در آزمایش‌های بالینی، بیمارانی که از کاشت پروبفین استفاده کردند، نسبت به آنهایی که بیوپرینورفین را به‌صورت خوراکی گرفته بودند، به طرز معناداری با احتمال بیشتری از مصرف مخدر خودداری کردند.
مؤسسان: بهشاد شلدون
سال تأسیس: 2012
مکان: پرینستون، نیوجرسی
Appriss Health
Appriss Health برای Narxcare و Awarxe بازاریابی میکند. Narxcare داده‌های مربوط به داروهای تجویزشده را تحلیل میکند. بدین‌ترتیب کارشناسان سلامت می‌توانند سوابق سلامتی و الگوهای مصرف داروی تجویزی را مشاهده و افراد درمعرض اعتیاد را شناسایی کنند. Awarxe یک برنامه نظارت بر تجویز داروست که به دولت‌های ایالتی کمک میکند تجویز نامناسب مواد ممنوع را شناسایی، پیش‌بینی و به آن رسیدگی کنند.
مؤسسان: مایکل دیویس
سال تأسیس: 2017
مکان: لوییس‌ویل
Biobot Analytics
Biobot رباتی ساخته که وارد دریچه فاضلاب شده و نمونه‌هایی از آب آنجا را جمع‌آوری میکند. این نمونه‌ها در ادامه تجزیه و تحلیل می‌شوند تا غلظت مخدرهای تجویزی و غیرقانونی در آنها اندازه‌گیری شده و درنتیجه گروه‌های درگیر مسائل اعتیاد بهتر شناسایی گردند. دانشگاه کمبریج در حال کار بر روی نمونه اولیه این ربات است. Biobot اخیراً یک برنامه آزمایشی 12 هفته‌ای در یکی از شهرهای شمال شرق آمریکا به راه انداخته که از افشای نام آن خودداری کرده است. هدف این برنامه شهرهایی با جمعیت 50،000 نفر یا بیشتر است و فقط از مناطقی نمونه می‌گیرد که حداقل 5،000 نفر سکنه داشته باشند. بدین ترتیب، آنها به مقامات رسمی کمک خواهند کرد تابفهمند بودجه و منابع اعتیاد را باید در کجا خرج کنند.
مؤسسان: نیوشا قائلی و ماریانا ماتوس
سال تأسیس: 2014
مکان: هیوارد، کالیفرنیا
RxAssurance
این استارتاپ مراقبت بهداشتی، اپلیکیشنی به نام OpiSafe ساخته که در آن بیماران به پرسشنامه‌ای حاوی سؤالاتی پیرامون سوابق بهداشتی خانوادگی و شخصی خود پاسخ می‌دهند. سپس ارزیابی‌هایی را به پزشکان ارائه می‌دهد تا بتوانند خطر ابتلای بیماران به سوء مصرف مخدر را تعیین کنند. OpiSafe اطمینان می‌دهد که بیماران پیش از دریافت مخدرها، از بابت سوء مصرف احتمالی مواد غربال شده باشند. هم‌چنین آزمایش‌های تصادفی ادرار در جریان درمان بیماران را پیشنهاد میکند. این برنامه بیمارانی را که افیون برایشان تجویز شده رصد کرده و اطلاعات به دست آمده را به پزشکان مخابره می‌نماید. مثلاً می‌پرسد که بیمار چطور می‌خوابد، چون اشکال در خواب می‌تواند نشان‌دهنده اختلال تنفسی باشد، که نشان دهنده این است که بیمار دوز دارو را به مدت بسیار طولانی دریافت کرده است.
مؤسسان: رابرت والوک، باب گودمن، و کریس اِنیس
سال تأسیس: 2013
مکان: دنور
Sober Grid
Sober Grid یک انجمن برخط با محوریت بهره‌وری و معالجه افرادی است که با اعتیاد دست به گریبان‌اند. این برنامه به افراد درحال ترک کمک میکند منابعی مثل پزشکان و درمانگرانی را پیدا کنند که آنها را در حفظ پاکی و بهبودی یاری خواهند نمود. هم‌چنین ابزار قدرتمندی است که معتادین را به هم پیوند می‌دهد، به‌خصوص اگر آنها از مکان‌یاب GPS جهت یافتن دیگر افراد در حال‌ترک در منطقه خود استفاده کنند. بو مان، مؤسس این شرکت می‌گوید که در بسیاری از موارد، Sober Grid با پیشنهاد به‌موقع منابع یا کاهش احساس انزوا و تنهایی، زندگی کاربرانش را نجات داده است. فوریه گذشته، مان اعلام کرد که این شرکت، هوش مصنوعی را به خدمات خود وارد کرده تا به پیش‌بینی برگشت اعتیاد کمک کند.
موسسان: بو مان،نیکولاس کراسوکی،تاویس مورلو
تأسیس: 2015
مکان: سامرویل، ماساچوست
Pear Therapeutics
Pear Therapeutics دو برنامه درمانی اصلی برای درمان اعتیاد دارد که عبارتند از reSET و reset .reset اولین برنامه درمانی با مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان اختلال مصرف مواد است که با یک برنامه درمان پزشکی سرپایی تکمیل می‌شود. بیمار وارد یک برنامه 12 هفته‌ای می‌گردد و پودمان‌هایی در اختیارش گذاشته می‌شود که به او کمک میکند ترک موادی مثل روان‌گردان، ماریجوانا، کوکائین یا الکل را ادامه دهد. برنامه دوم یعنی reSET، افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد مخدر را هدف گرفته و همراه با درمان جایگزین دارو به اضافه برنامه درمان سرپایی به کار می‌رود. سپس اطلاعات در زمان واقعی با پزشکی در میان گذاشته می‌شود که می‌تواند درمان را مطابق با نیازهای بیمار تنظیم کرده و به پاک ماندن او کمک کند. سال 2016، Pear Therapeutics از شرکت‌های خطرپذیری مثل 5AM Ventures و JAZZ Venture Partners بیست میلیون دلار سرمایه گرفت، و 50 میلیون دلار دیگر هم در سال 2017 دریافت کرد تا بتواند محصولات خود را به بیماران عرضه کند.
موسسان:کوری مک کان، استفان اسمیت، ویلیام گرین
تأسیس: 2013
مکان: بوستون، ماساچوست
Hey, Charlie
بیمارستان‌ها و مراکز ترک اعتیاد می‌توانند به معتادان کمک کنند تا پاک بمانند اما وقتی آنها به زندگی عادی برمی‌گردند، حفظ این پاکی سخت خواهد بود. در اینجاست که «هی، چارلی» وارد میدان می‌شود. «هی، چارلی» یک برنامه اصلاح رفتار است و مثل دوستی که بدون قضاوت شما را تشویق و کمکتان میکند، دائماً در فعالیت بوده و به محرک‌های محیطی اعتیاد واکنش نشان می‌دهد. دیدن مکانی که به مصرف مواد ربط دارد می‌تواند این سؤال یا اظهارنظر را پیش بیاورد که «آیا مطمئنی باید اینجا باشی؟». این اپلیکیشن داده‌هایی را هم ثبت میکند تا پزشکان بتوانند درصورت مشاهده رفتار پرخطر، به بیمار کمک کنند. ایده اصلی این برنامه در جریان رویداد MIT Hacking Medicine’s Grand Hack در سال 2016 متولد شد و اوت 2017 در شرایط بالینی مورد آزمایش قرار گرفت. فوریه گذشته، هی چارلی، جایزه رقابت برگزارشده از سوی مؤسسه ملی سوءمصرف مواد را برد. BostInno از «هی، چارلی» به‌عنوان اپلیکیشنی یاد کرده که به تأمین سلامت روان کمک میکند.
موسسان: وینسنت والانت
تأسیس: 2016
مکان: کمبریج، ماساچوست
Blue Therapeutics
Blue Therapeutics یک شرکت زیست فن‌آوری است که به تولید مسکن‌های غیرمخدر قوی می‌پردازد. آنها از ساختار مولکولی جدیدی استفاده می‌کنند که از تحریک مراکز لذت مغز جلوگیری میکند، یعنی همان جاهایی که هدف بسیاری از مخدرهای موجودند. طبق وب‌سایت شرکت، آنها می‌توانند داروهایی 50 برابر قوی‌تر از مورفین تولید کنند، بدون اینکه احتمال وابستگی وجود داشته باشد. Blue Therapeutics که در سال 2016 با Harvard iLab، MassChallenge و MassBioed کار می‌کرد، جذب فعالانه سرمایه را آغاز نمود. اولین محصول آنها به نام BLUE-181 درحال نزدیک شدن به مرحله آزمایش‌های بالینی است.
موسسان: آجای یکیرالا، دیوید رابرسون،میچیو پینتر، فیل پورتگس
تأسیس: 2015
مکان: کمبریج، ماساچوست
منبع: اکوموتیو
