همانطور که از اسم استارت آپ خانوادگی مشخص است، کسب و کاری فامیلی یا دوستانه است که در مقیاس کوچک راه‌اندازی می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره استارت آپ خانوادگی در این مقاله با ما همراه باشید.

استارت آپ خانوادگی (Family startup) یا کسب و کار کوچک (Family or Small Businesse) استارت آپ‌هایی هستند که توسط اعضای یک خانواده راه‌اندازی می‌شوند و معمولا در مقیاس کوچک و با درآمد کم به فعالیت خود ادامه می‌دهند و کمتر توسعه می‌یابند. تامین مالی استارت آپ‌ خانوادگی، یکی از چالش‌های مهم این نوع کسب و کار است که معمولا در صورت نیاز به سرمایه‌های کم، توسط خانواده یا فرد مؤسس تامین مالی می‌شوند.

جوآچیم شواس (Joachim Schwass)، مدیر موسسه جهانی و خانوادگی توسعه مدیریت بین‌الملل (IMD)، طی تحقیقات مختلف ثابت کرده است که شرکت‌های تحت کنترل خانواده، ثروت بیشتری را کسب و در مقایسه با شرکت‌های دولتی در بسیاری از شاخص‌ها مانند بازده کل و جریان نقدینگی موفق‌تر عمل می‌کنند. وی بیان می‌کند که «استارت آپ خانوادگی از انگیزه بیشتری برای مدیریت محتاطانه برخوردار است؛ زیرا اعضای خانواده برای هدف و آرزوی مشترکی تلاش می‌نمایند.»

مراحل راه اندازی استارت آپ خانوادگی

بدون شک موفقیت یک استارت آپ خانوادگی اتفاقی نیست. راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک و خانوادگی نیازمند در نظر گرفتن ۱۰ مرحله مهم و اساسی هستند. این مراحل عبارتند از:

مرحله اول: انجام تحقیقات

به احتمال زیاد شما در حال حاضر یک ایده کسب و کار را شناسایی کرده‌اید، بنابراین اکنون زمان آن رسیده است که واقعیت‌های مربوط به آن را جستجو کنید. قبل از پیش‌روی در کار باید بررسی نمایید که آیا ایده شما توانایی موفقیت را دارد یا خیر. برای این کار لازم است که ایده خود را اعتبارسنجی کنید.

برای این که یک کسب و کار خانوادگی یا کوچک، موفق شود باید یک مشکل را حل کند، نیازی را رفع نماید یا خواسته بازار را برآورده سازد.  
روش‌هایی مانند تحقیقات بازار، گروه‌های کانونی و حتی آزمون و خطا می توانند نیاز‌های اساسی بازار را شناسایی کنند. تحقیقات شما باید پاسخ چند سوال اساسی را بیابد. این سوالات عبارتند از:

• محصولات یا خدمات شما به چه نیازهای پیش‌بینی شده‌ای پاسخ می‌دهد؟
• مشتریان شما چه کسانی هستند؟
• آیا هم اکنون شرکت‌های دیگری نیز محصولات یا خدمات مشابه شما را ارائه می‌دهند؟
• وضعیت رقابت در این حوزه چگونه است؟
• بازار مناسب کسب و کار شما کدام بازارها هستند؟

مرحله دوم: تدوین برنامه

شما به یک برنامه جامع نیاز دارید تا ایده خود را به واقعیت تبدیل کنید. طرح کسب و کار (business plan)، یک طرح است که کسب و کار شما را از مرحله راه‌اندازی و استقرار تا در نهایت رشد کسب و کار هدایت می‌کند. تمام استارت آپ‌ها و کسب و کارهای جدید برای موفقیت به برنامه نیاز دارند.

برای انواع مختلف استارت آپ، طرح‌های کسب و کار متفاوتی وجود دارد. اگر قصد دارید از یک سرمایه‌گذار یا موسسه مالی برای حمایت استارت آپ خانوادگی خود بهره ببرید،‌ به یک طرح کسب و کار جامع و سنتی نیاز دارید. این نوع طرح کسب و کار، طولانی و کامل است و شامل اطلاعاتی می‌شود که سرمایه‌گذاران و بانک‌ها برای اعطای اعتبارات مالی به ایده، به آن نیاز دارند.

اگر نیازی به حمایت مالی ندارید، یک طرح کسب و کار تک صفحه‌ای ساده می‌تواند راهگشا باشد تا چگونگی انجام کسب و کاررا به شما ارائه دهد.

 در حقیقت، شما حتی می‌توانید طرح کسب و کار خانوادگی خود را پشت یک دستمال سفره نیز به نگارش در آورید و در طول زمان آن را بهبود بخشید. نوشتن برنامه همیشه بهتر از ننوشتن آن است.

مرحله سوم: بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی مالی

شروع یک کسب و کار خانوادگی و کوچک نیاز به پول زیادی ندارد، اما با این حال باید تامین سرمایه اولیه و همچنین توانایی پوشش دادن سایر هزینه‌های دائمی و ثابت قبل از کسب درآمد و سودآوری ضروری است.

از یک صفحه اکسل برای تخمین و پیش‌بینی هزینه‌های راه‌اندازی استارت آپ خانوادگی (هزینه مجوزها، تجهیزات، هزینه‌های حقوقی، بیمه، نام تجاری، تحقیقات بازار، موجودی، رویدادهای بزرگ ، اجاره ملک و غیره) استفاده و حداقل هزینه متغیر ۱۲ ماه (اجاره، خدمات آب و برق، بازاریابی و تبلیغات، تولید، لوازم، هزینه‌های سفر، حقوق کارمندان، حقوق و دستمزد خود و غیره) را در آن وارد کنید. این اعداد سرمایه اولیه مورد نیاز را برای راه‌اندازی استارت آپ خانوادگی شما را تعیین می‌نمایند.

مرحله چهارم: تعیین نوع شرکت

نوع شرکت و کسب و کار خود را مشخص کنید. شما می‌توانید یک شرکت خصوصی، مشارکت محدود یا یک شرکت محدود (LLC)  را انتخاب کنید و برای ثبت آن اقدام نمایید. نوع کسب و کار در تعیین نام تجاری، میزان مسئولیت‌ها و نحوه و میزان پرداخت مالیات شما تاثیر می‌گذارد. شما می توانید یک ساختار اولیه را انتخاب کنید، و سپس همگام با رشد و توسعه، آن را در صورت نیاز تغییر دهید.

مرحله پنجم: تعیین ساختار کسب و کار

شما باید، حدود وظایف و سلسله مراتب سازمانی کسب و کار خانوادگی خود را مشخص کنید. بهتر است برای اعضای خانواده خود پست‌هایی متناسب با شایستگی و مهارت‌شان را انتخاب کنید تا بتوانید به شکل موثری فعالیت کنند و به رشد کسب و کار منجر شوند.

مرحله ششم: تعیین و ثبت برند یا نام شرکت

نام کسب و کار شما نقش مهمی را در پیشبرد اهداف ایفا می‌کند، بنابراین یک نام یا برند جذاب و پرمعنا را برای استارت آپ خانوادگی خود انتخاب کنید. هنگام انتخاب از میان گزینه‌های مختلف خود، تمام پیامدهای بالقوه نام مورد نظر را بررسی نمایید. هنگامی که یک نام مناسب را برای کسب و کار خود انتخاب کردید، باید بررسی کنید که آیا این نام توسط شرکت‌های دیگر مورد استفاده قرار گرفته است یا خیر. در صورت تکراری نبودن باید نام شرکت خود را ثبت کنید.

مرحله هفتم: دریافت مجوزهای کسب و کار

کاغذ بازی بخش ناگزیری از فرآیند زمان‌بر راه‌اندازی یک کسب و کار است. دریافت انواع مجوز برای کسب و کارهای کوچک اجازه می‌دهد تا شما به صورت قانونی و با حمایت‌های دولتی کار خود را آغاز کنید. شما باید تحقیق کنید که در طول فرآیند راه‌اندازی استارت آپ خانوادگی خود به چه مجوز‌هایی نیاز دارید و برای دریافت آن‌ها اقدام کنید.

مرحله هشتم: تعیین محل کسب و کار

تعیین محل و موقعیت کسب و کار برای راه‌اندازی آن بسیار مهم است. شما می‌توانید از یک دفتر خانگی، یک فضای اداری مشترک یا شخصی یا یک محل خرده‌فروشی برای شروع کار بهره ببرید. شما باید در مورد مکان، تجهیزات و موقعیت حمل و نقل آن فکر کنید و مطمئن شوید که محل کسب و کار شما برای نوع کسب و کارتان مناسب است. شما همچنین باید در نظر بگیرید که آیا فضای کسب و کار خود را خریداری یا اجاره می‌کنید.

مرحله نهم: آماده‌سازی تیم کاری

پس از تعیین وضایف اعضای خانواده لازم است که پست‌های خالی شرکت خود را بررسی کنید و برای استخدام کارکنان غیر آشنا اقدام نمایید. می‌توانید به جای استخدام از برون سپاری امور استفاده کنید.

مرحله دهم: ترویج و توسعه کسب و کار

شما باید همراه با راه‌اندازی کسب و کار خود، به فکر ترویج و تبلیغات برای جذب مشتری باشید. هدف استارت آپ‌ها توسعه سریع است؛ از این رو ‌باید از ایده‌های بازاریابی سرعتی استفاده کرد.

مزایا و معایب استارت آپ خانوادگی

اگر فرصتی برای شروع یک کسب و کار با اعضای خانواده خود را در اختیار دارید یا باید برای عملی کردن این موقعیت، آگاهانه تفکر کنید و تصمیم بگیرید. برای اخذ این تصمیم مهم، لازم است مزایا و معایب استارت آپ خانوادگی را به طور دقیق بدانید. 

مزایای استارت آپ خانوادگی

• در استارت آپ‌ خانوادگی روابط کاری بین اعضای خانواده تعریف می‌شود. از آنجا که افراد خانواده از نقص‌های شخصیتی یکدیگر مطلع هستند، کمتر در ارتباطات کاری به تناقض و ناسازگاری دچار می‌شوند و از نگرانی‌ و تنش‌های رفتاری میان کارکنان سازمان در امان هستند.
• همکاران شما در استارت آپ خانوادگی همانند دوستان شما هستند که می‌توانید همیشه روی آن‌ها حساب کنید. کارمندان این کسب و کارهای اعضای خانواده شما هستند که واقعا از شما مراقبت می‌کنند، بنابراین روابط کاری با اعضای خانواده بسیار کم استرس‌تر از سایر کسب و کارها است.
• تمام اعضای کلیدی استارت آپ خانوادگی از ذینفعان موفقیت در این کسب و کار هستند. آن‌ها برای یک هدف مشترک متحد شده‌اند و احتمالا حاضرند قربانی‌های اصلی برای موفقیت شرکت خود باشند.
• محل کار در استارت آپ خانوادگی بسیار آرامش‌بخش است، زیرا شما با افراد اطراف خود راحت هستید و به بحث و درگیری با همکار خود نیازی ندارید.
• از آنجا که همه کارکنان و روسای شرکت از اعضای یک خانواده هستند، به خوبی از تلاش و عملکرد خود اطلاع دارند. بنابراین به طور معمول نسبت به عملکرد مالی یکدیگر فشار کمتری وارد می‌کنند و انعطاف‌پذیری زمانی بیشتری را برای رسیدن به بازده سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند.
• از آنجا که استارت آپ‌ها، کسب و کارهایی سرعتی هستند، کسب و کارهای خانوادگی به خاطر نداشتن مراحل جذب نیرو این سرعت را فراهم می‌آورند.

معایب استارت آپ خانوادگی

• بروز اختلافات کاری میان اعضای خانواده در استارت آپ‌ خانوادگی می‌تواند به زندگی شخصی آن‌ها منتهی شود و اگر اختلافات به اندازه کافی مهم باشند، شکاف جدی میان اعضای خانواده رخ می‌دهد.
• نبود سخت‌گیری و چهارچوب‌های کاری سخت‌گرانه موجب می‌شود تا به مرور همه‌چیز بی‌اهمیت جلوه کند و رشد و توسعه کسب و کار خانوادگی با گذشت زمان دچار شکست و ضعف گردد.
• ایده‌های تازه که توسط کارکنان غریبه ارائه می‌شود، به سختی در استارت آپ خانوادگی مورد قبول واقع می‌گردند؛ زیرا اعضای خارج از خانواده در کسب و کار خانوادگی به دشواری می‌توانند به حلقه بسته تصمیم گیرندگان خانوادگی، وارد شوند.
• انتصابات خانوادگی و ناعادلانه،‌ بی‌توجهی به شایستگی و استعداد کارکنان غریبه، باعث دلسردی و کاهش انگیزه آنان می‌گردد.
• سنت‌های خانوادگی بی‌شمار و تربیت مشترک ممکن است سبب انزواطلبی و مقاومت در برابر تغییرات شود و از خلاقیت و تفکر خارج از عادت جلوگیری نماید. استارت آپ‌های خانوادگی غالبا دچار یکنواختی می‌شود و کمتر نوآوری را تجربه می‌کنند؛ مگر اینکه کارکنان غریبه به خلاقیت و تغییر در کسب و کار آن‌ها کمک نمایند.
• انتصابات در استارت آپ خانوادگی معمولا بر اساس شایستگی و مهارت اعضا شکل نمی‌گیرد و این باعث ضعف عملکردی شرکت می‌شود و آن را از رشد و توسعه باز می‌دارد.

منبع: استارتاپت

استارتاپس لند